Menşe Şahadetnamesi Nedir? Nasıl Alınır? Ne İşe Yarar?

Makalede Neler Var?
Menşe Şahadetnamesi Nedir? Nasıl Alınır? Ne İşe Yarar? Kim Düzenler?
Menşe şahadetnamesi, literatürde ürün kimliği olarak geçmektedir. Uluslararası ticarette söz konusu ürünün ekonomik kimliğinin belirtildiği belgedir. Ürünün ithalatı sırasında hesaplanan gümrük vergileri bu ekonomik kimliğe göre gerçekleşmektedir. Aynı zamanda ticaret politikasında bulunan gözetim ve koruma gibi önlemlerde buna göre belirlenmektedir. Menşe şahadetnamesi Dış ticaret hakkında hazırlanan istatistiklerde menşe belgesi sayesinde daha doğru sonuç vermektedir.
Menşe şahadetnamesinin düzenlenmesi ihracatçılar veya kanuni yetkiler tarafından gerçekleşmektedir. Dünya Ticaret Örgütü`nün üyesi olan ülkelerde menşe kuralları birbirine oldukça benzemektedir.
Neler Menşe Şahadetnamesi İçine Dahil?
Öncelikle ürünün menşe sayılması gerekir. Ülkede üretimi gerçekleşmiş tarım ürünleri, ülke yeraltı kaynakları menşedir. Ayrıca ülke sınırları içinde avlanan, doğan, beslenen tüm canlı hayvanlar ve ürünleri menşe sayılmaktadır. Aynı zamanda ülkedeki herhangi bir ürünün geçirdiği işlemler, imalı sonrası artık maddeler de menşe sayılmaktadır. Ülkenin ürününün başka ülkenin menşesi sayılması için işlemler sonucu ürünün iki kat değerinin artmış olması gerekir. Bunun sonucunda gümrük tarifesi değişmelidir.
Menşe Şahadetnamesi Neler Bulundurur?
Ürün gönderici ve alıcısının adı, soyadı, adresi menşe şahadetnamesi belgesinde bulunmalıdır.Ek olarak ürünün değeri, net ve dara ağırlığı ve ürünün ilgili bölgeye nasıl gönderiminin gerçekleştiği belirtilir. Bunun yanı sıra ürünün cinsinin de mutlaka belirtilmesi gerekmektedir. Şahadetnamenin verildiği makamın tasdik şerhi belirtilmelidir. Tasdik şerhi içerisinde tarih, imza, mühür ya da kaşe gibi göstergeleri barındırır. Ürün memleketinde geçirmiş olduğu işlemler ve işçilikten dolayı menşeli sayılabilir. Bu durumda ayrıntılı olarak konu hakkında açıklama yapılması gerekmektedir.
Menşe Şahadetnamesi Türleri Nelerdir?
İthalatta Menşei Şahadetnamesi
Genel olarak iki türü mevcuttur. Bunlar Özel Menşe Şahadetnamesi ve ABC formu türleridir. İlki sanayileşmiş ülkelerce gelişmekte olan ve bu ülkelerin sanayi ürünleri ithalatında kullanılan bir türdür. Belirli taviz verilmiş gümrük oranlarında dahil mallarda preferans sağlanmak amacıyla verilir. Bunun temel nedeni gelişmekte olan ülkelerin sanayileşmesine destek olmaktır. Preferans sağlayan bazı ülkeleri saymak mümkündür. Bunlar ABD, Japonya, Yeni Zelanda, Kanada, Avustralya, Rusya, Norveç, İsviçre, Polonya, Çek ve Slovak Cumhuriyetleri`dir. Mal sevkiyatı gerçekleştikten sonra bile bu belge oluşturabilir. Bütün bunlara ek olarak belgenin kaybolması veya deforme olması durumlarında da yenisi düzenlenebilmektedir. Ülkemizde bu belgenin onayı ticaret odaları ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na bağlı taşra birimlerince gerçekleştirilmektedir.
Form a Özel Menşe Şahadetnamesi nedir?
ABC formu, geniş ürün yelpazesine sahip sadece ticaret odalarınca onaylanan menşe şahadetnamesi türdür. Aslında bu belge A, B ve C olmak üzere 3 kopya içermektedir. Bunlardan C belgesi ticaret odasında kalmak üzere alınır. Formun onayının gerçekleşebilmesi için bazı belgeler aranmaktadır. Başvuruyu yapan malın üretici ise bunu kanıtlayan bir belge sunmalıdır. Ek olarak kapasite raporu ve satış faturasının bir kopyası ile başvuru yapılmalıdır. Bunun yanında formda firmaca imzalanmış ve kaşelenmiş kısım bulunmalıdır. Bu kısmın 8. Kolonun sağ tarafında bulunması gerekmektedir.
Eğer kişi malın üreticisi de, ihracatını yapan firma da değilse başka belgeler istenmektedir. Bu aşamada satış faturası, malın temin edilişini gösteren rapor ve üretici firmaya ait kapasite raporu bulundurulmalıdır. Eğer üretici kapasite raporu sunamıyorsa firmanın başka bir belgesi gereklidir. Bu belgenin firmanın üretimi gerçekleştirdiğine dair herhangi bir belge olması yeterlidir. Yine Özel Menşe Şahadetnamesi`nde olduğu gibi malın sevkinden sonra form düzenlenebilir.
Menşe Şahadetnamesi Nereden Alınır?
Menşe şahadetnamesi TOBB Ve bağlık kurumlarında alınabilmektedir.
Elektronik Menşe Düzenlemesi Şahadetnamesi
Elektronik menşe zamandan ve maliyetten tasarrufu sağlamak amacıyla kullanılır. Aynı zamanda şeffaflığı ve güvenli ticaret ortamı da sağlamaktadır. Zaman içinde birçok ulusal ve bölgesel ticaret odası çeşitli platform geliştirmiştir. Elektronik menşeli sertifikalar iş dünyası ve politikadaki kimseler tarafından büyük destek görmüştür. Bu bağlamda kullanımının büyük oranda artması beklenmektedir.
Ticareti daha kolay kılmak için Dünya Ticaret Örgütü tarafından imzalanan anlaşma da bu konuya yer verilmiştir. Bütün menşe belgeleri için geçerli olan kriterlerin belirlenmesi gerçekleştirilmiştir. Bu kriterlere elektronik menşenin belgesi de dahildir. Bu konudaki önemli kriterlerde genel olarak bir ana istek mevcuttur. Üyelerce uygunluk durumunda ithalat, ihracat ve transit formaliteleri vb. için gerekli belgelerin yazılı veya elektronik kopyalarının kabulüdür.
Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafından bildirilen elektronik menşe düzenlemesinde bulunan ülkeler oldukça çoktur. Bunlar Avusturya, Belçika, Almanya, İspanya, İsveç, Hollanda, Fransa, Kanada, İsviçre, Finlandiya Danimarka`dır. Ek olarak İrlanda, İngiltere, Meksika, İtalya bu ülkeler arasında sayılabilir.
Menşe Şahadetnamesi Geçerlilik Süresi
Menşe şahadetnamesi geçerlilik süresi belge düzenleme tarihinden itibaren 2 sene geçerliliği vardır.
Menşe Şahadetnamesi Kim Tarafından Düzenlenir?
Menşe şahadetnamesi kim düzenler?
Menşe şahadetnamesini düzenleme yetkisi ihracatçı yetkisi bulunan kurumlar tarafından ayrıca yetki verilmiş kurumlar tarafından yapılmaktadır. İhracatçı firmanın bağlı olduğu ticaret odası göre bazen arap ve Afrika ülkeleri gibi bazı ülkelerin konsoloslukları tarafından yapılabilmektedir.
İhracatçılar veya kanuni yetkili temsilcileri tarafından düzenlenir; ihracatçı firmanın üyesi bulunduğu Ticaret ve Sanayi Odası ve bazı ülkeler için (genellikle Arap ve Afrika Kıtası ülkeleri) ayrıca ithalatçı ülkenin konsoloslukları tarafından onaylanır (vize edilir).
Menşe Şahadetnamesi Örneği